Në pritje të një qeverie që nuk po vjen

Nëse kjo krizë vazhdon, pasojat do të jenë të thella. Jo vetëm për funksionimin e shtetit, por për vetë identitetin demokratik të Kosovës.... Por, po, ka shpresë. Sepse ky vend ka njerëz të mençur. Ka të rinj të guximshëm. Ka media të lira. Ka shoqëri civile aktive. Ka diasporë të angazhuar. Ka zëra që nuk heshtin. Dhe këta zëra duhet të bëhen më të fortë, më të qartë, më të pranishëm. Sepse demokracia nuk është vetëm punë e politikanëve, por punë e të gjithëve. Në fund, kjo kolumnë nuk është thirrje për panik. Është thirrje për reflektim, për veprim, për përgjegjësi. Sepse nëse nuk formohet qeveria, nuk është vetëm dështim i partive, por dështim i sistemit. Dhe ky sistem duhet të rifillojë. Me dialog, me kompromis, me vizion, me guxim. Sepse Kosova nuk ka kohë për të pritur më

Nëse ka një fjalë që e përshkruan Kosovën sot, ajo është “pritje”.  

Pritje për qeveri, pritje për stabilitet, pritje për drejtësi, për zhvillim, për Evropë... Por, mbi të gjitha, pritje për fundin e një ngërçi politik që po e mbyt frymën demokratike të këtij vendi. Dhe kjo pritje nuk është e qetë. Është e lodhur, e zemëruar, e zhgënjyer. Sepse kur një vend nuk arrin të formojë qeveri pas zgjedhjeve, kjo nuk është thjesht krizë institucionale, por krizë e besimit, krizë e sistemit, krizë e shpresës.

Zgjedhjet e 9 shkurtit 2025 u pritën si mundësi për një rifreskim politik, si një shans për ta hapur një faqe të re. Lëvizja Vetëvendosje doli e para me mbi 42% të votave, duke siguruar 48 mandate në Kuvendin prej 120 vendesh. Kuvendi u konstituua më në fund, pas disa muajsh tensioni, por përpjekja e parë për formimin e qeverisë dështoi. Mandatari i parë për kryeministër nuk arriti ta siguronte shumicën e nevojshme, duke e lënë vendin në një gjendje të pasigurt dhe të paqartë. Tani jemi në pritje të rundit të dytë, me mandatarin e ri Glauk Konjufca, i cili e ka marrë përsipër detyrën e vështirë për ta ndërtuar një kabinet që mund t’i marrë votat e nevojshme në Kuvend. Por opozita ka paralajmëruar se edhe këtë herë nuk do ta votojë çfarëdo kabineti qeveritar të propozuar nga Lëvizja Vetëvendosje. Dhe kështu, vendi mbetet i mbyllur në një cikël të pafund të bllokadës politike, ku çdo përpjekje për zgjidhje duket se përplaset me murin e interesave partiake.

Kuvendi është konstituuar, por nuk ka qeveri funksionale. Kemi një sistem që frymon me gjysmë kapaciteti. Nuk ka ligje të reja, nuk ka reforma, nuk ka vendime strategjike. Dhe ky nuk është vetëm një problem teknik, por një dështim i thellë politik. Sepse partitë politike nuk po dështojnë vetëm të bashkëpunojnë, por po dështojnë edhe të komunikojnë. Ta gjejnë gjuhën e përbashkët. Ta vendosin interesin publik mbi interesin partiak. Ky dështim po e ndëshkon jo vetëm sistemin, por edhe qytetarin e thjeshtë, i cili çdo ditë e ndien mungesën e një qeverie funksionale në jetën e tij.

Në vend të protestave, ajo që mbizotëron sot në shoqëri është një ndjenjë e përhapur e zhgënjimit dhe e pasigurisë. Në kafene, në media, në rrjete sociale, bisedat rrotullohen rreth pyetjes: “Çka po ndodh me shtetin?” Sepse kur nuk ka qeveri, nuk ka buxhet. Nuk ka reforma. Nuk ka investime. Nuk ka siguri. Ekonomia po vuan, sipas ekspertëve, nga mungesa e vendimeve të reja dhe nga pasiguria që po e largon kapitalin. Dhe kjo nuk është thjesht statistikë, por realitet për mijëra familje që nuk dinë se çfarë do të ndodhë nesër. Një baba që nuk e di nëse do të ketë punë muajin e ardhshëm, një nënë që nuk e di nëse do të ketë mbështetje sociale për fëmijët e saj, një i ri që nuk e di nëse ia vlen të qëndrojë apo të emigrojë.

Në çdo krizë ka humbës, por ka edhe përfitues. Dhe në këtë krizë, përfituesit janë ata që e duan status quo-në. Ata që nuk duan reforma. Ata që e shohin ngërçin si mburojë për korrupsionin, për kapjen e shtetit, për pazaret e fshehta. Sepse kur institucionet nuk funksionojnë si duhet, kontrolli zhduket. Transparenca zbehet. Llogaridhënia hesht. Dhe ky është terreni ideal për ata që nuk duan ndryshim.

Por qytetari nuk është budalla. Ai e sheh, e ndien, e kupton. Dhe kjo është arsyeja përse besimi në institucionet demokratike është në rënie të lirë. Raporti i Progresit i Komisionit Evropian për vitin 2025 e thotë qartë: ngecje në reformat kyç, bllokadë politike, polarizim dhe cenim i funksionimit normal të institucioneve. Dhe kur Evropa të thotë se nuk po ecën, nuk është thjesht kritikë, por alarm.

Demokracia nuk është vetëm votë. Është proces. Është kulturë. Është përgjegjësi. Dhe kur ky proces ndalet, kur kjo kulturë zbehet, kur kjo përgjegjësi mungon, demokracia lodhet. Dhe kjo lodhje është e rrezikshme. Sepse kur qytetari e humb besimin, ai nuk proteston më, ai dorëzohet. Ai nuk voton më, ai largohet. Ai nuk kërkon më drejtësi, ai kërkon ikje. Dhe kjo është ajo që po ndodh sot në Kosovë. Një brez i ri që po e sheh politikën si një teatër të lodhur, pa skenar, pa aktorë të rinj, pa ide. Një shoqëri që po e sheh shtetin si një peng të interesave të ngushta. Një vend që po e sheh veten si një histori të papërfunduar.

Nëse kjo krizë vazhdon, pasojat do të jenë të thella. Jo vetëm për funksionimin e shtetit, por për vetë identitetin demokratik të Kosovës. Sepse pa qeveri nuk ka politikë të jashtme. Nuk ka dialog me Serbinë. Nuk ka integrim evropian. Nuk ka reforma në drejtësi. Nuk ka luftë kundër korrupsionit. Nuk ka gjë. Dhe kjo është arsyeja përse zgjidhja nuk mund të jetë teknike. Duhet të jetë politike. Duhet të jetë morale. Duhet të jetë e guximshme. Partitë duhet të dalin nga llogoret e tyre ideologjike dhe të kuptojnë se ky vend nuk është pronë e tyre. Është amanet. Është përgjegjësi. Është e ardhmja e një populli që ka sakrifikuar shumë për ta pasur një shtet.

Po, ka shpresë. Sepse ky vend ka njerëz të mençur. Ka të rinj të guximshëm. Ka media të lira. Ka shoqëri civile aktive. Ka diasporë të angazhuar. Ka zëra që nuk heshtin. Dhe këta zëra duhet të bëhen më të fortë, më të qartë, më të pranishëm. Sepse demokracia nuk është vetëm punë e politikanëve, por punë e të gjithëve. Në fund, kjo kolumnë nuk është thirrje për panik. Është thirrje për reflektim, për veprim, për përgjegjësi. Sepse nëse nuk formohet qeveria, nuk është vetëm dështim i partive, por dështim i sistemit. Dhe ky sistem duhet të rifillojë. Me dialog, me kompromis, me vizion, me guxim. Sepse Kosova nuk ka kohë për të pritur më.