-
Përktheu:
Flutura Gashi-Mehmeti
- 24 dhjetor 2025 09:42
- Shpërndaje në:
Me një dekret, presidenti rus, Vladimir Putin, ka legalizuar këtë muaj në mënyrë efektive vjedhjen e pronës në territoret e pushtuara të Ukrainës.
Ligji i ri u lejon autoriteteve pushtuese të sekuestrojnë ambientet e banimit që "tregojnë shenja të mungesës së pronarëve".
Në realitet, pronarët janë larguar ose janë vrarë nga pushtimi në shkallë të plotë i Rusisë.
"Jam në dëshpërim të plotë që rusët po më marrin apartamentin dhe jam e pafuqishme ta ndaloj këtë", ka thënë për Kyiv Independent Anna Shevchenko, 30 vjeç, e cila jetonte në Mariupol kur Rusia nisi pushtimin në vitin 2022.
"Ajo shtëpi mban të gjitha kujtimet e mia të fëmijërisë. E dua shumë”, ka shtuar ajo.
Në një veprim të mëtejshëm të projektuar për të forcuar kontrollin e Moskës mbi territoret ukrainase që i ka aneksuar në mënyrë të paligjshme dhe për të "rusifikuar" popullsinë që ka mbetur, dekreti i ri thotë gjithashtu se prona që u përket ukrainasve pa dokumentacion "të vlefshëm" mund të konfiskohet.
Por vërtetimi i pronësisë duhet të bëhet personalisht dhe dokumentet pranohen vetëm së bashku me një pasaportë ruse.
"Nuk mund të shkoj atje sepse më duhet të marr një pasaportë ruse, dhe ata nuk më lejojnë të hyj për shkak të pikëpamjeve të mia (pro-Ukrainë), dhe nëse e bëjnë këtë, kam frikë se do të më përdhunojnë dhe vrasin", ka thënë Ana.
Kushëriri i Annës ka mbetur në Mariupol dhe aktualisht jeton në apartament. Ai nuk është i listuar si pronar zyrtar dhe dekreti i ri do të thotë se ai tani mund të dëbohet dhe të lihet pa strehë në çdo moment.
Një proces i vazhdueshëm
Dekreti i ri është vetëm hapi i fundit në një proces vjedhjeje dhe plaçkitjeje të pronës ukrainase që fillon sapo trupat ruse pushtojnë territorin ukrainas.
Petro Andriushchenko, kreu i Qendrës për Studimin e Pushtimit, i ka thënë gazetës Kyiv Independent se ligji i ri "legalizon zyrtarisht procesin", duke thënë se u jep autoriteteve të pushtimit fuqinë për të "sekuestruar pronën e kujtdo sipas gjykimit të tyre, thjesht duke refuzuar të pranojnë dokumentet e pronësisë".
Ai shton se 5,000 apartamente janë marrë tashmë nga rusët në qytet, teksa numri rritet me 100-200 në javë.
Historia e Annës është një nga mijëra të tjera. Dekreti i Putinit vlen për pjesët e pushtuara të rajoneve Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia dhe Kherson. Në përgjithësi, në të katër zonat, gati 25,000 prona konsideroheshin "pa pronar" që nga tetori 2025, sipas një raporti të 11 tetorit nga Le Figaro.
Kush e merr pronën e sekuestruar?
Sipas ligjit, banesat e sekuestruara mund t'u rishpërndahen banorëve vendas që kanë humbur shtëpitë. Ai gjithashtu lejon përdorimin e këtyre pronave për të akomoduar zyrtarë të emëruar nga Rusia dhe stafin e administratës së pushtimit.
Andriushchenko deklaroi se pronat "pa pronar" fillimisht u ndahen forcave të sigurisë, të ndjekura nga punonjësit e sektorit publik. Të sapoardhurit nga Rusia gjithashtu po përfitojnë nga prona të tilla.
Disa raporte nga lëvizja e rezistencës Yellow Ribbon, një rrjet rezistence civile ukrainase, aktive në zonat e pushtuara, thonë se ushtrisë ruse po i jepen gjithashtu prona të sekuestruara.
Yuliia Boklah, bashkë-drejtoreshë ekzekutive e "Helping to Leave", një organizatë vullnetare që ndihmon ata që duan të largohen nga pushtimi rus, i ka thënë Kyiv Independent se ka "raporte famëkeqe nga Mariupoli, ku agjentët e pasurive të paluajtshme ruse shitën apartamente të banorëve vendas te rusët 'me çmime të volitshme'".
Yanina Andrieieva, 28 vjeç, evakuoi babanë e saj me aftësi të kufizuara nga Mariupoli pasi qyteti u pushtua, por ai vdiq një vit pasi ata u arratisën në territorin e mbajtur nga Ukraina.
Për të, dekreti i ri i lëshuar nga Putini vetëm sa ia shton hidhërimin.
"Është një ndjenjë e neveritshme dhe e ndyrë që dikush do të ecë në dyshemenë ku vdiq gjyshja ime gjatë rrethimit të Mariupolit, shtëpisë ku më sollën nga reparti i maternitetit", i tha ajo gazetës Kyiv Independent.
"Nuk ishte zgjedhja ime t'i thoja lamtumirë kësaj shtëpie. Ata ma morën dhe më hoqën çdo mundësi zgjedhjeje se çfarë të bëja me të”, ka shtuar ajo.
Një zgjedhje pothuajse e pamundur
Një numër i vazhdueshëm ukrainasësh arrijnë të shpëtojnë nga territori i pushtuar nga Rusia, por Boklah ka thënë se dekreti i ri do ta bëjë edhe më të vështirë për njerëzit që të përpiqen të ndërmarrin udhëtimin e rrezikshëm.
"Shumë njerëz në territoret e pushtuara nuk guxojnë të largohen, duke e ditur se shtëpitë e tyre do të merren nga rusët. Ky ligj ka të ngjarë ta bëjë këtë proces edhe më sistematik dhe mund të ndikojë në vendimet e njerëzve për t'u evakuuar", ka thënë Boklah.
Në tetor 2025, The Kyiv Independent foli me disa njerëz që u larguan nga territoret e pushtuara, por planifikuan të ktheheshin për shkak të frikës se shtëpitë e tyre do të konfiskoheshin.
"Ne sapo e ndërtuam shtëpinë... Si mund ta braktisim tani dhe t'ua japim gjithçka rusëve?”, ka thënë një grua nga pjesa e pushtuar e Zaporizhzhya Oblast.
Boklah ka shtuar se Rusia përdor "ligje" të tilla për të nxitur njerëzit që u larguan nga pushtimi të kthehen, të marrin një pasaportë ruse dhe të shesin pronën.
"Shumë njerëz që u detyruan të largoheshin nga shtëpitë e tyre në territoret e pushtuara ëndërrojnë të kthehen në shtëpi. Të kuptuarit se shtëpitë e tyre do të merren nga pushtuesit dhe se rusët do të jetojnë atje do t'i godasë shumë rëndë", ka thënë ajo.
"Rusët jo vetëm që po ua marrin shtëpitë ukrainasve çdo ditë. Ata po i ngrisin krimet e tyre në nivelin e ligjit”.