Në Dhomat e Specializuara të Kosovës (DhSK) në Hagë, të hënën ka filluar dëshminë ish-këshilltari politik i Wesley Clark, John Stewart Duncan në gjykimin ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit dhe Jakup Krasniqit.
Dëshmitari Duncan tha se nga gushti i vitit 1998 deri në dhjetor të 2001-ës, ka qenë këshilltar politik i komandantit të lartë të NATO-s, Wesley Clark.
Ky dëshmitar e mban kodin 1DW0006 në këtë rast gjyqësor dhe është dëshmitari i tretë i mbrojtjes.
Diplomati britanik: Fuqinë reale në UÇK e kishin komandantët e zonave
Diplomati britanik John Duncan tha se e ka kuptuar që fuqinë reale në UÇK e kishin komandantët e zonave.
“Fuqinë reale në strukturën e UÇK-së e kishin komandantët rajonal dhe kjo na u konfirmua kur u takuam me gjeneralin Agim Çeku në fillim të negocimit e marrëveshjes”, tha Duncan duke u përgjigjur në pyetjet e mbrojtjes së Hashim Thaçit përmes avokates, Nina Tavakoli, raporton “Betimi për Drejtësi“.
Duncan po dëshmon në Dhomat e Specializuara në Hagë.
Sipas dëshmitarit, Agim Çeku i kishte thënë se nuk mund të merrej vesh për asgjë nëse nuk merrnin pjesë në negociata komandantët e zonave.
“Ai na tha se unë këtë nuk e bëjë dot pa praninë e komandantëve të zonave. Ju duhet të vini në Kosovë tha ai. Unë i besova. Ai ishte shumë ngulmues për këtë çështje. Ai tha se Thaçi nuk ishte i dispouneushëm dhe për ta bërë një gjë të tillë dhe se (Thaçi) duhej të konsultohej. Më pas ai (Çeku) shtoi se unë nuk e bëj një gjë të tillë në qoftë se në negociata nuk marrin pjesë komandantët e zonave”, shtoi diplomati.
Dëshmitari tha se këtë bisedë me Çekun e bëri më 14 qershor 1999 në Tiranë.
Dëshmitari Duncan deklaroi se kjo gjë ishte e pazakontë për shkak se forcat e NATO-s nuk e kanë si praktikë që komandantët e zonave të marrin pjesë në negociata nëse kanë një komandant të lartë.
Diplomati britanik, John Duncan tha në Hagë se funksionimi i UÇK-së nuk ishte si i një ushtrie normale, ku në bisedime do ftohej komandanti për marrëveshje.
Sipas tij, NATO-ja kurrë nuk do të shkonte në nivele rajonale, por përfaqësimi do bëhej nga komandanti kryesor, raporton “Betimi për Drejtësi“.
“Si rregull, NATO-ja do të ftonte komandantët e lartë dhe do bëhej një marrëveshje në mes gjeneralit (Wesley) Clark dhe cilitdo që do ishte nga pala tjetër. Nuk do shkonim kurrë në nivel rajonal. Kjo shërben për të kuptuar strukturën hierarkike. Pra, si funksiononte atje”, tha ai.
Duncan tha se me UÇK-në, vështirësia kryesore ishte kjo për shkak se ata nuk kishin strukturë hierarkike.
“Kjo ishte vështirësia që po përballeshim atje sepse nuk kishin strukturë hierarkike. Ishin të organizuar ndryshe. Pushtetet ishin ndryshe në vende të ndryshme”, deklaroi ai.
Duncan tha se në UÇK gjërat funksionin ndryshe dhe se kompetencat i kishin komandantët e zonave.
“Nuk mund të shkonim thjesht të bisedonim me Thaçin apo me zotin Çeku dhe të mendonim se e zgjidhem problemin. S’funksiononin gjërat kështu. Duhej të flisnim me persona që kishin kompetenca dhe ata ishin komandantët e zonave”, tha dëshmitari.
Duncan për takimin me UÇK-në: Vinte era luftë, era barut, Ramushi ngjante si në filmat e Rambos
Duke folur për një takim me anëtarët e UÇK-së në qershor të 1999-ës, dëshmitari John Duncan deklaroi se i kujtohet se vinte era luftë, barut e tym, gjë e cila i kishte lënë mbresa.
“Më kujtohet era. Vinte era luftë. Më ka bërë shumë përshtypje era barut. Era barut e era tym është njëra ndër gjërat që më ka lënë mbresa. Moment shumë mbresëlënës për mua”, tha dëshmitari, raporton “Betimi për Drejtësi“.
Dëshmitari tha se në këtë takim ishte gjenerali Agim Çeku, John Reef, komandantët e zonave si Ramush Haradinaj dhe Rrustem Mustafa, e të tjerë.
Ai tha se nuk e di se si kishin ardhur komandantët e zonave aty. Tha së u bënë shumë pyetje dhe ranë dakord në pika të përgjithshme.
Dëshmitari Duncan u shpreh se nga pikëpamja ushtarake ishte takim frytdhënës. Ndërsa, sipas tij, krahu politik kërkonte formulime që do të njihej Qeveria e Përkohshme e Kosovës.
“Nga pikëpamja ushtarake ka qenë shumë frytdhënës si takim. Krahu politik më duket se është zoti Haliti atje ose ndonjëri nga të pandehurit këtu mbase, ishin shumë të vështirë. Kërkonin formulime që të bënin të qartë që të njihej Qeveria e Përkohshme. U përpoqëm që të mos e pranonim këtë. Takimi pati një sukses të pjesshëm. Tekst mbeti pak a shumë siç e kisha hartuar unë. Kështu që, i shtuam disa hollësi. Takimi ishte frytdhënës. Ata hezitonin shumë, ata thonin se ne e kemi fituar luftën dhe nëse çarmatosemi ta bëjmë me nderë- nëse çarmatosemi ta bëjmë siç duhet. Kishte një ndjenjë të fortë prej tyre. Ata e konsideronin veten si luftëtarë të suksesshëm dhe donin ta mbronin veten përpara syve të popullit të tyre”, tha dëshmitari.
Për Ramush Haradinajn, Duncan tha se është karakter i veçantë, duke e krahasuar me filmat e Rambos.
“Është karakter i veçantë. Është si në filmat e Rambos. E kishte një emblemë në krah. Të binte në sy si personazh. Fliste goxha shpesh”, tha ai.
Ndërsa, për komandantët e UÇK-së, dëshmitari tha se iu përforcua ajo që i kishte thënë Agim Çeku, se ata ishin aktorët kryesorë dhe duhej të përfshiheshin në negociata.
Duncan për UÇK-në: E quanim ushtria e atyre që nuk kanë asgjë, Thaçi mund të mos ishte në gjendje t’i bindte
John Duncan, dëshmitari i tretë i mbrojtjes në rastin ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Jakup Krasniqit e Rexhep Selimit, deklaroi të hënën në Hagë se Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës (UÇK) e quanin “ushtria e atyre që nuk kishin asgjë”.
“Ne e quanim ushtria e atyre që nuk kishin asgjë. Ky është termi që kam përdorur atëkohë dhe kur kam shkuar në terren, kam parë njerëz që kishin një jetë normale, ata ishin civilë, doktorë, avokatë, njerëz të ndryshëm që kishin lënë punën dhe kishin marrë armët. Aspiratat e tyre nuk ishin të njëjta dhe kur negocion me këta njerëz duhet të kuptosh se cili është synimi i tyre, si kanë arritur në këtë pikë. Çfarë faktorësh i shtynë që të shkojnë në atë pikë ku ndodhen? Cilat janë interesat e tyre dhe duhet të dihen këto pjesë për të bindur njerëzit që të bëjnë gjëra të ndryshme”, tha Duncan.
Ai tha se pjesëtarët e kësaj ushtrie vinin nga shtresa të ndryshme të shoqërisë, raporton “Betimi për Drejtësi“.
“Motivi nuk ishte i njëjtë. Ata vinin nga shtresa të ndryshme të shoqërisë”, deklaroi Duncan.
Ai shtoi se problem tjetër i madh ishte udhëheqësia e UÇK-së, siç personifikohej nga Hashim Thaçi, mund të mos ishin në gjendje që t’i bindte ushtarët e UÇK-së lidhur me Marrëveshjen e demilitarizimit.
“Problem tjetër i madh ishe që udhëheqësia (po i zgjedh fjalët me kujdes këtu) siç personifikohej nga Hashim Thaçi, mund të mos ishin në gjendje që t’i bindin ushtarët e UÇK-së, të cilët ne nuk ishim të bindur që do të ndodhte një gjë e tillë. Po të ishim bindur që kjo do të ndodhte do të shkonim tek udhëheqësia politike e UÇK-së dhe do t’i kishim thënë se kemi nevojë për një marrëveshje të çarmatosjes dhe ta negociojmë”, tha ai.
Përveç kësaj, dëshmitari tha se nuk besonin që Thaçi do ishte në gjendje që do i bindte ushtarët.
“Ne nuk kishim besim që z. Thaçi do të ishte në gjendje që t’i bindte ushtarakët apo ushtarët”, tha ai.
Duncan tha se funksioni i Thaçit nuk e përfaqësonte realitetin dhe nuk ishte i qëndrueshëm nga pikëpamja politike.
“Nuk ishte realiste që të njihej zotin Thaçi si udhëheqës politik i Kosovës. Kishin forca politike që ekzistonin atje si LDK-ja, zoti Rugova e të tjerët. Ata mund të kishin zgjedhur atë si udhëheqës të delegacionit të Rambujesë, por ai nuk ishte atë që quhej legjitimitet politik në një shoqëri demokratike. Nuk ishte zgjedhur nga populli. Ai e kishte deklaruar një Qeveri të Përkohshme por ne ishim arritur në pikë që ne dhe NATO ta njihte si kryeministër të Kosovës. Nuk ishte një gjë realiste dhe nuk përfaqësonte realitetin dhe nuk ishte e qëndrueshme nga pikëpamja politike”, tha ai.
Duncan për UÇK-në: E quanim ushtria e atyre që nuk kanë asgjë, Thaçi mund të mos ishte në gjendje t’i bindte
John Duncan, dëshmitari i tretë i mbrojtjes në rastin ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Jakup Krasniqit e Rexhep Selimit, deklaroi të hënën në Hagë se Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës (UÇK) e quanin “ushtria e atyre që nuk kishin asgjë”.
“Ne e quanim ushtria e atyre që nuk kishin asgjë. Ky është termi që kam përdorur atëkohë dhe kur kam shkuar në terren, kam parë njerëz që kishin një jetë normale, ata ishin civilë, doktorë, avokatë, njerëz të ndryshëm që kishin lënë punën dhe kishin marrë armët. Aspiratat e tyre nuk ishin të njëjta dhe kur negocion me këta njerëz duhet të kuptosh se cili është synimi i tyre, si kanë arritur në këtë pikë. Çfarë faktorësh i shtynë që të shkojnë në atë pikë ku ndodhen? Cilat janë interesat e tyre dhe duhet të dihen këto pjesë për të bindur njerëzit që të bëjnë gjëra të ndryshme”, tha Duncan.
Ai tha se pjesëtarët e kësaj ushtrie vinin nga shtresa të ndryshme të shoqërisë, raporton “Betimi për Drejtësi“.
“Motivi nuk ishte i njëjtë. Ata vinin nga shtresa të ndryshme të shoqërisë”, deklaroi Duncan.
Ai shtoi se problem tjetër i madh ishte udhëheqësia e UÇK-së, siç personifikohej nga Hashim Thaçi, mund të mos ishin në gjendje që t’i bindte ushtarët e UÇK-së lidhur me Marrëveshjen e demilitarizimit.
“Problem tjetër i madh ishe që udhëheqësia (po i zgjedh fjalët me kujdes këtu) siç personifikohej nga Hashim Thaçi, mund të mos ishin në gjendje që t’i bindin ushtarët e UÇK-së, të cilët ne nuk ishim të bindur që do të ndodhte një gjë e tillë. Po të ishim bindur që kjo do të ndodhte do të shkonim tek udhëheqësia politike e UÇK-së dhe do t’i kishim thënë se kemi nevojë për një marrëveshje të çarmatosjes dhe ta negociojmë”, tha ai.
Përveç kësaj, dëshmitari tha se nuk besonin që Thaçi do ishte në gjendje që do i bindte ushtarët.
“Ne nuk kishim besim që z. Thaçi do të ishte në gjendje që t’i bindte ushtarakët apo ushtarët”, tha ai.
Duncan tha se funksioni i Thaçit nuk e përfaqësonte realitetin dhe nuk ishte i qëndrueshëm nga pikëpamja politike.
“Nuk ishte realiste që të njihej zotin Thaçi si udhëheqës politik i Kosovës. Kishin forca politike që ekzistonin atje si LDK-ja, zoti Rugova e të tjerët. Ata mund të kishin zgjedhur atë si udhëheqës të delegacionit të Rambujesë, por ai nuk ishte atë që quhej legjitimitet politik në një shoqëri demokratike. Nuk ishte zgjedhur nga populli. Ai e kishte deklaruar një Qeveri të Përkohshme por ne ishim arritur në pikë që ne dhe NATO ta njihte si kryeministër të Kosovës. Nuk ishte një gjë realiste dhe nuk përfaqësonte realitetin dhe nuk ishte e qëndrueshme nga pikëpamja politike”, tha ai.
Duncan: UÇK-ja kishte përbërje heterogjene, motivi për të marrë armët ishte i ndryshëm
Ish-këshilltari politik i ish-komandantit suprem të NATO-s, Wesley Clark, diplomati John Stewart Duncan tha se UÇK-ja kishte përbërje heterogjene dhe se persona të ndryshëm për motive të ndryshme kishin marrë armët për motive të ndryshme.
“Përbërja e aktorëve kryesorë, personave kryesorë, veçanërisht kur filloi të përshkallëzohet spastrimi etnik, kishte disa shtresa; kishte persona që kanë qenë ushtarë në armatën jugosllave, juristë, mjekë, gazetarë, të tjerë që iu ishin keqtrajtuar familjet. Motivi tyre për të rrëmbyer armët ishte i ndryshëm ndonjëherë”, tha Duncan, i cili po dëshmon në Dhomat e Specializuara në Hagë, raporton “Betimi për Drejtësi“.
Ai tha se kishte edhe gra në UÇK, disa prej të cilave edhe ishin të mbijetuara të dhunës seksuale.
“Që të abuzohet seksualisht një grua shqiptare është e tmerrshme. Duhet të kemi parasysh që ne e themi shoqëri myslimane, por nuk është shoqëri aq myslimane. Shqiptarët më kanë thënë që në fakt ata janë myslimanë që bëjnë kryqin kur kalojnë para Kishës. Nuk është shoqëri islamike në kuptimin e mirëfilltë të fjalës siç kuptohet në Lindjen e Mesme. Çështja e nderit është e rëndësishme për shqiptarët dhe që të çnderohet një grua në atë mënyrë është e papranueshme”, tha Duncan.
Sipas Duncan, shqiptarët e Kosovës e kishin kod të sjelljes Kanunin, i cili e ka bazën tek besimi dhe besa, e që është dokument i mesjetës.
Ai tregoi se shqiptarët e Kosovës ishin viktimë e aparteidit dhe spastrimit etnik të regjimit të Sllobodan Millosheviqit.
“Shqiptarët e Kosovës kanë qenë pjesë e një aparteidi gjatë kohës së Millosheviqit. Kanë qenë të përjashtuar nga pjesëmarrja në qeverisje, shërbime publike dhe gradualisht e gjithë kjo solli spatrimin etnik që e kemi parë të gjithë”, tha ai.
Duncan: Pas komunizmit, ideja e “Shqipërisë së Madhe” e shqetësonte komunitetin ndërkombëtar
Në Dhomat e Specializuara të Kosovës (DhSK) në Hagë, po dëshmon ish-këshilltari politik i Wesley Clark, John Stewart Duncan në gjykimin ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit dhe Jakup Krasniqit.
Diplomati britanik, John Stewart Duncan deklaroi se pas rënies së komunizmit në Shqipëri, shqetësim për komunitetin ndërkombëtar ishte ideja e “Shqipërisë së Madhe” .
“Ka pasur një aspekt tjetër që besoj që ju e kuptoni, ideja e 'Shqipërisë së Madhe' e shqetësonte komunitetin ndërkombëtar dhe kjo kishte kohë. Dhe kur doli Shqipëria nga komunizmi, ky ishte një nga shqetësimet dhe ata donin të kuptonin se si ishte marrëdhënia në mes Shqipërisë dhe Kosovës dhe shqiptarëve të saj. Kështu që unë duhej të isha i fokusuar në këtë aspekt, të bisedoja me këta persona dhe t’ua shpjegoja eprorëve të mi se a ishte kjo një realitet, a mund të ndodhte kjo, a ka dallime në mes shqiptarëve të Shqipërisë dhe atyre të Kosovës”, tha Duncan, raporton “Betimi për Drejtësi“.
Ish-këshilltari i Wesley Clark, përpara kësaj tha se ai dhe eprorët e tij ishin të interesuar se si funksiononte shoqëria në Shqipëri pas daljes nga komunizmi.
“Ky ishte një shtet i mbyllur për 46 vjet edhe unë isha vërtetë i interesuar se si funksiononte shoqëria sepse ishte themelësi e detyrës sonë si diplomatë. Ne, duhet t’iu shpjegojmë eprorëve tanë si funksionon shoqëria, çfarë ndodhë në këtë shoqëri, si ndikojnë pushtetet, çfarë mund të ndikosh tek ata, pse mund të jenë ndonjëherë të vështirë. Kjo është puna e një diplomati, t’ua shpjegojë të gjitha aspektet e një shoqërie eprorëve përkatës”, tha ai.