Plani i paqes i jep Tony Blairit rol drejtues në mbikëqyrjen e Gazës së pasluftës

Ish-kryeministri britanik, Tony Blair, është rikthyer në ballë të përpjekjeve për paqe në Lindjen e Mesme, pasi një plan paqeje i SHBA-së për t'i dhënë fund luftës Izrael-Hamas e vendos atë në një rol udhëheqës në mbikëqyrjen e administratës së pasluftës dhe rindërtimit të Rripit të Gazës.

Është një territor i njohur për Blair, i cili ka kaluar tetë vjet duke punuar për të promovuar paqen midis Izraelit dhe palestinezëve si i dërguari i bashkësisë ndërkombëtare në Lindjen e Mesme.

Vendimi i tij për t'u larguar në vitin 2015 u pa si një pasqyrim i gjendjes së mjerueshme të përpjekjeve për paqe në Lindjen e Mesme që u degraduan më tej nën qeverinë e kryeministrit izraelit, Benjamin Netanyahu.

Propozimi i SHBA-së për të cilin presidenti amerikan, Donald Trump dhe Netanyahu kanë thënë se kanë rënë dakord pas bisedimeve në Shtëpinë e Bardhë të hënën, do ta vinte territorin e Gazës dhe më shumë se 2 milionë banorët e saj në mënyrë efektive nën kontrollin ndërkombëtar, duke vendosur një forcë ndërkombëtare sigurie dhe duke instaluar një "Bord Paqeje" të kryesuar nga Trumpi dhe Blair për të mbikëqyrur administrimin dhe rindërtimin.

Hamasi ka thënë të martën se do ta studionte planin, si brenda grupit ashtu edhe me fraksionet e tjera palestineze përpara se të përgjigjej.

Blair ka dekada përvojë në Lindjen e Mesme. Për disa kjo është forca e tij e madhe - dhe për të tjerët dobësia e tij e madhe.

Si kryeministër midis viteve 1997 dhe 2007, ai e ka përfshirë Mbretërinë e Bashkuar në pushtimin e Irakut nga SHBA-ja në vitin 2003, pavarësisht kundërshtimit të fortë publik. Konflikti pasues ka lënë të vdekur 179 trupa britanike, rreth 4,500 personel amerikan dhe qindra mijëra irakianë.

Një hetim publik kishte arritur në përfundim në vitin 2016 se Blair e kishte çuar vendin në luftë bazuar në inteligjencë të gabuar dhe "para se të ishin shteruar opsionet paqësore për çarmatim". Por hetimi nuk ka thënë se lufta ishte e paligjshme, gjë që mund të kishte hapur rrugën që Blair të ndiqej penalisht për krime lufte.

Blair e ka mbrojtur vendimin e tij për të shkuar në luftë, duke thënë se e bëri atë me mirëbesim, duke besuar se Saddam Hussein zotëronte armë të shkatërrimit në masë.

Pas largimit nga detyra në vitin 2007, Blair është emëruar i dërguar i Lindjes së Mesme nga "Kuarteti" i Shteteve të Bashkuara, Bashkimit Evropian, Rusisë dhe Kombeve të Bashkuara, një post që filloi me premtime të mëdha, por që luftoi për të sjellë ndryshime dramatike në përpjekjen e tij për të promovuar paqen midis Izraelit dhe palestinezëve. 

Përvoja e Blair në politikën britanike dhe njohja e emrit të tij ofruan shpresë se ai posedon karizmën dhe lidhjet që mund të sillnin përparim.

Ai ka dhënë dorëheqjen nga posti në vitin 2015, duke ndodhur shumë kohë para se sulmi i udhëhequr nga Hamasi më 7 tetor 2023 ndaj Izraelit të ndezte luftën e fundit dhe të shuante më tej shpresat për paqe dhe stabilitet.

Kohët e fundit, Blair ka qenë pjesë e bisedimeve të planifikimit të nivelit të lartë me SHBA-në dhe të tjerët rreth të ardhmes së Gazës.

Në një deklaratë, Blair ka thënë se plani "i guximshëm dhe inteligjent" i Trumpit ofron "shansin më të mirë" për t'i dhënë fund luftës në Gazë. Ai nuk ka përmendur rolin e tij të mundshëm.